Scenariusze +15 lat - edycja 1

Podyskutujmy

Przygotowanie do debaty

Uczniowie szkół średnich mają już w dużym stopniu ukształtowaną postawę wobec siebie, innych oraz otoczenia. Dlatego proponujemy Wam wykorzystanie do pracy z młodzieżą materiałów dotyczących kształtowania konkretnych umiejętności, które są potrzebne, aby w ciekawy i klarowny sposób wyrazić swoją opinię, nauczyć się słuchać innych oraz konstruktywnie odnosić się do ich wypowiedzi. Z tego powodu proponowane przez nas zajęcia mają charakter warsztatowy.

Zeszyt zawiera osiem scenariuszy warsztatów poświęconych rozwijaniu umiejętności przydatnych w debatowaniu oraz propozycje tematów debat. Młodzież przy ich pomocy uczy się m.in. radzenia sobie z wystąpieniami publicznymi, stawiania właściwych pytań, precyzyjnego wrażania własnych opinii oraz poszanowania dla odmiennego zdania rozmówców. Podczas debat uczniowie mają szansę wypowiedzieć się na ważkie tematy, poczuć się pewniej w dyskusji oraz podzielić się swoimi wątpliwościami. Dzięki temu każdy uczeń zyskuje możliwość poznania punktu widzenia innych osób, a przez to lepszego ich zrozumienia.

Mamy nadzieję, że efektem przeprowadzenia lekcji według proponowanych scenariuszy będzie większa otwartość i tolerancja wśród młodzieży, jak również większa chęć i umiejętność rozładowania napięć poprzez konstruktywną rozmowę. To wartość nie do przecenienia w dzisiejszym, często bardzo podzielonym świecie.

Słuchać i usłyszeć innych

Realizując kolejne odcinki „Efektu Domina” spotkałam się z ogromną różnorodnością kultur, a wraz z tym odmiennością wizji świata i relacji międzyludzkich. Ich poznaniu często towarzyszyły silne emocje, jak niezgoda, radość czy złość, ale moim celem było zawsze ZROZUMIENIE, a jedyną drogą, aby je osiągnąć, była rozmowa. Tylko w ten sposób możemy poznać i zrozumieć drugiego człowieka i dzięki temu zbudować trwałe relacje międzyludzkie.


Właśnie to przekonanie stało się inspiracją do stworzenia pierwszej edycji scenariuszy dla nauczycieli do pracy z młodzieżą w szkołach średnich. Zawiera ona osiem propozycji zajęć poświęconych rozwijaniu umiejętności przydatnych w debatowaniu oraz propozycje tematów debat. Za ich pomocą młodzież uczy się najważniejszych zasad rozmowy i komunikacji: radzenia sobie z wystąpieniami publicznymi, stawiania pytań, precyzyjnego wyrażania własnych opinii oraz poszanowania dla rozmówców. Podczas debat uczniowie mają szansę wypowiedzieć się na ważkie tematy, poczuć się pewniej w dyskusji oraz podzielić się swoimi wątpliwościami. Dzięki temu uczeń zyskuje możliwość poznania puntu widzenia innych osób, a przez to, lepszego ich zrozumienia. Głęboko wierzę, że scenariusze przygotowane przez nas we współpracy z ekspertami z Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu przyczynią się do budowania u młodzieży postawy otwartej i tolerancyjnej w stosunku do odmiennych poglądów, a także wzmocnią umiejętność łagodzenia napięć poprzez konstruktywną rozmowę. W dzisiejszym świecie kompetencje te nabierają szczególnego znaczenia. 

Czytaj więcej Czytaj mniej
Autor:

Dominika Kulczyk

Debata – czym jest i dlaczego warto korzystać z niej w pracy edukacyjnej i wychowawczej?

To, że rozmawiamy ze sobą, jest tak oczywiste jak to, że jest dzień i noc. Od jakości tych rozmów zależy jakość naszych relacji, a więc jakość naszego świata i życia, co udowodniono nawet w badaniach psychologicznych. Klasyk psychologii Gordon Allport pokazał, że od słów zaczyna się wszystko – nawet spiralę nienawiści i przemocy wyzwalają i nakręcają słowa.

Debata jest pewną formą rozmowy, a wprowadzona do praktyki edukacyjnej czy wychowawczej pełni wiele funkcji – w naszym odczuciu – mających znaczenie dla jakości świata, w którym żyjemy.


Młody człowiek zaproszony na debatę może przemyśleć, odczuć, wczuć się w temat, o którym będzie debatował. Formułuje swoją myśl – własną, autorską, wynikającą z jego wartości i doświadczeń. Tę myśl wyraża wśród innych osób, ma szansę być usłyszanym albo zaproszonym do polemiki. Słucha też myśli i opinii innych, ucząc się szacunku dla różnych punktów widzenia i tolerancji. Uczestnicząc w debacie ma możliwość doświadczyć:

  • formułowania własnych myśli i wyrażania ich na zewnątrz;
  • budowania precyzyjnego przekazu, który bazuje na przygotowaniu i przemyśleniu tematu debaty (wyrobieniu własnego zdania);
  • rozwijania ciekawości wobec innych osób i ich sposobu myślenia.

Przyglądając się rozmowom toczonym przez dorosłych w świecie kultury, polityki, wartości, religii itp., wielokrotnie przeżywam zaskoczenie połączone z zasmuceniem wynikającymi z jakości tych rozmów i ich efektów. Dlatego uczestniczenie w debatach dotyczących ważnych ludzkich spraw może dla młodych ludzi być ogromną wartością i przynosić im korzyść.

Pracując z młodzieżą i prowadząc spotkania, na których są też dorośli, zauważam, że świat dorosłych niejednokrotnie nie jest zainteresowany tym, co młodzi ludzie mają do powiedzenia. Rozpoznaję ten brak zainteresowania po tym, że dorośli nie dają młodzieży przestrzeni do wypowiedzenia się, odpowiadają za nią albo komentują wypowiedzi młodych w sposób zamykający chęć dyskusji.

Debata w szkole, w życiu konkretnej klasy czy społeczności, jest daniem szansy młodym ludziom na doświadczenie zainteresowania ich światem i zachętą do dzielenia się swoimi myślami, odczuciami i pomysłami z innymi. Patrząc na to od strony psychologii jednostki, udział w debacie pozwala uczniowi doświadczyć odwagi wyrażania siebie, kreatywności w docieraniu do innych, bycia wysłuchanym, ale i słuchającym.

Czytaj więcej Czytaj mniej
Autor:

Joanna Szeluga

Scenariusze powstały na podstawie serialu dokumentalnego „Efekt Domina”, sezon V

ISBN 978-83-952018-3-7  (dotyczy publikacji załączonej jako PDF całego zeszytu)

Autorzy scenariuszy:
Joanna Szeluga,
Edyta Rusak

Wstęp merytoryczny:
Joanna Szeluga

Patronat merytoryczny:
Values

Materiały graficzne:
Elżbieta Curyło 

Fotografie:
Tomasz Borkowski,
Tatiana Jachyra,
Dariusz Szymura

Redakcja i korekta:
Jacek Kowalczyk

Projekt i opracowanie graficzne:
Szafran Marta Jedlińska

Realizacja serialu „Efekt Domina”:
TVN S.A.

Druk i oprawa:
Paw Druk Sp. z o.o.

Zespół Kulczyk Foundation:
Dominika Kulczyk
Marta Schmude-Olczak
Karolina Dusio
Beata Kopyt
Katarzyna Matuszewska
Jarosław Matuszewski
Paweł Orzeszko
Mateusz Kamil Roszak
Anna Samsel
Wioleta Szafryna
Agnieszka Szewczyk
Dorota Szkodzińska
Wojciech Śmiech
Marta Tomaszewska
Samanta Wojtysiak

Czytaj więcej Czytaj mniej
Nauczać to znaczy przekazać coś więcej niż wiedzę