Scenariusze 6-9 lat - edycja 3

Na mojej ścieżce spotkałam wielu ludzi, którzy w życiu kierują się tym, co uważają za najważniejsze, realizują i pokazują innym cenne wartości. W Ghanie zobaczyłam, czym jest walka o wolność – ta dosłowna i ta metaforyczna. W Kenii widziałam moc, jaką daje możliwość wyrażania siebie. W Lesotho doświadczyłam prawdziwej empatii. W Nepalu zaobserwowałam, jak wielki ból i bardzo trudne przeżycia mogą być źródłem niezwykłej odwagi. W Namibii uświadomiłam sobie, że zwykły rower może być nie tylko środkiem lokomocji, ale także narzędziem dającym niezależność i samodzielność. Na indonezyjskiej Sumbie potwierdziłam, jak ważne jest dbanie o własne zdrowie, bez którego realizacja osobistej wolności jest bardzo utrudniona. Spotkani w Kolumbii i na moście Bolivara Wenezuelczycy pokazali mi, jak wielką wartością jest odporność psychiczna. W Peru widziałam, jaki wpływ na rzeczywistość mogą mieć dzieci, kiedy pozwala się im na zaangażowanie i działanie.

Ci wszyscy niezwykli ludzie udowadniają, że świadomość własnych wartości jest wyzwalająca. Pozwala dokładnie wytyczyć swoją ścieżkę, dokonywać mądrzejszych wyborów. Pomaga żyć w wolności wewnętrznej – żyć zgodnie ze sobą, a nie z oczekiwaniami innych ludzi. Daje moc, by działać.

Niech ta „Podróż po świecie wartości” będzie dla Was okazją do pokazania uczniom, czym warto kierować się w życiu, co jest ważne i jak wielkie znaczenie ma nasza wolność bycia sobą. Zachęcamy do skorzystania z naszego zaproszenia i przyjrzenia się oczami podróżników także temu, co jest ważne w Waszej codzienności.

Potrzebna jest przestrzeń osobistej wolności zarówno nauczyciela, jak i ucznia. Myślenie, refleksja, działanie uruchamiane są wówczas, gdy człowiek napotyka inspirujący problem teoretyczny lub praktyczny. Najlepiej taki, który jest mu bliski i sformułowany samodzielnie przez niego. Zadanie, problem, przed którym dziecko staje, jest wynikiem jego zaciekawienia i wywołuje jego zainteresowanie, motywację, by podjąć próbę zmierzenia się z nim. Uczeń chce działać, poznawać świat, mierzyć się z samym sobą, z własnymi ograniczeniami, odkrywać indywidualne zasoby. Dokonując wyboru, podejmując wyzwanie, robiąc to, co go inspiruje, co jest dla niego ważne, realizuje własne prawo do wolności.

Samo pojęcie wolności - abstrakcyjne, nieostre - można rozmaicie definiować, rozumieć, interpretować. Wolność istnieje w różnych wymiarach: wolność wewnętrzna, zewnętrzna, wolność od czegoś i do czegoś… Wolność ma wiele elementów składowych: odwaga - żeby być wolnym, trzeba być odważnym; samodzielność działań - żeby być wolnym, trzeba ukształtować takie umiejętności i kompetencje, by móc swobodniej decydować, kiedy wchodzimy w zależności z innymi, a kiedy nie; odporność psychiczna - by być wolnym trzeba, umieć poradzić sobie z własnymi emocjami, obawami, niepewnością; zaangażowanie - by być wolnym, musimy się zaangażować w działanie, tylko wówczas możemy stworzyć przestrzeń dla własnej wolności i wolności innych ludzi; empatia - by być wolnym, musimy zdawać sobie sprawę, gdzie przebiega granica wolności naszej i innych osób. Jak zatem rozmawiać o tym, co w życiu jest ważne? Jak społecznie istotne kwestie uczynić ważnymi dla uczniów z klas I-III?

Sytuacją, która wyzwala emocje, zaciekawienie, zainteresowanie, niepokój, nawet niepewność, a może również obawę przed nowym, przed nieznanym jest podróż. Każdy ma prawo podróżować, poznawać ludzi i świat. Planowanie podróży to dokonywanie niezależnych wyborów: miejsca, drogi, sposobu pokonywania przestrzeni. Wybierając się w nią, nie jesteśmy w stanie zaplanować, przewidzieć wszystkiego, co nas spotka, co wydarzy się w trakcie, podczas kolejnych postojów na naszej trasie. Przed podróżą przygotowujemy się, nie tylko pakując niezbędne przedmioty, planując miejsca, które zamierzamy odwiedzić, zastanawiając się, co chcemy zobaczyć, zwiedzić, poznać, ale również nastawiamy się na bycie w podróży. Otwieramy umysł i uruchomiamy emocje, by poznawać i doświadczać to, co się zdarzy w czasie jej trwania. Tylko wtedy przeżyjemy naszą podróż tak, jak chcemy. Podróżując gromadzimy doświadczenia. Jesteśmy w centrum zdarzeń. Nie tylko słyszymy przekazywane nam informacje, ale także docierają do nas dodatkowe dźwięki, zapachy, podziwiamy barwy i kształty tego, co nas otacza. Z tymi polisensorycznymi doświadczeniami wrócimy do domu. W trakcie podróży poznajemy ludzi, a ci wprowadzają nas w swój świat. Opowiadają o tym, co dla nich ważne, pokazują miejsca, które dla nich wiele znaczą, dzielą się swoimi zainteresowaniami i fascynacjami, tym co dla nich cenne, najcenniejsze.

Podróż zmienia podróżnika. Z podróży wracamy inni, odmienieni, bogatsi o nowe doznania, doświadczenia, przeżycia. Pod powiekami mamy obrazy, w uszach dźwięki, w głowach pomysły. Z każdej podróży przywozimy coś, co zmienia nasze życie, nasze nastawienie do ludzi i zdarzeń, do tego, co jest ważne, wartościowe. Podróż może nas zainspirować do tego, by zmienić siebie, by zmienić rzeczywistość, w której żyjemy.

Właśnie w taką niezwykłą podróż do świata wartości zapraszamy nauczycieli i uczniów z klas I-III, proponując udział w cyklu zajęć zainspirowanych 6. sezonem serialu dokumentalnego „Efekt Domina”. To podróż niełatwa, ale jakże fascynująca, pełna niezwykłych spotkań z ludźmi, którzy podzielą się tym, co dla nich ważne, najważniejsze w życiu. Po świecie wartości oprowadzą uczniów ich rówieśnicy z Ghany, Kenii, Lesotho, Nepalu, Namibii, Indonezji, Wenezueli i Peru. Każde spotkanie z bohaterami z różnych stron świata zainicjowane jest listem, w którym opisują, co jest dla nich w życiu ważne, co tworzy ich przestrzeń osobistej wolności. List ma zainspirować do rozmowy, ale też do wspólnego i indywidualnego działania oraz zdobywania ważnych doświadczeń. Z każdej podróży (każdego spotkania z cyklu) uczniowie mogą przywieźć coś ważnego, wartościowego - wiedzę, umiejętności, refleksję na temat: wolności, autoekspresji, empatii, odwagi, samodzielności, dbania o siebie, odporności psychicznej, zaangażowania. Podczas każdej podróży budują wewnętrzny emocjonalny kapitał, wypracowując rozwiązania dla siebie i formułując refleksje na temat własnych zasobów, możliwości, zainteresowań, umiejętności, osiągnięć, pokonanych trudności itp. Lepiej rozumieją siebie, kolegów i koleżanki z klasy, innych ludzi. Wspólna podróż to cenna lekcja poznawania tego, co ważne, by współtworzyć mądre, myślące, odpowiedzialne, wolne społeczeństwo w XXI wieku.